Om andere waarden te ontdekken hoef ik niet op reis

Ik zit met mijn beentjes languit vooruit op het gras aan de Kralingse Plas. En ik hoor geen letter Nederlands om me heen. Niet zo gek natuurlijk in deze smeltkroes van 165 nationaliteiten. Allemaal met hun eigen waarden en normen. De hele parkcultuur in Rotterdam is hierdoor veranderd. Waar je vroeger niemand op een veldje zag, zie ik nu hele families bij elkaar komen. En nog even dan staan de koelboxen op een rij en is de barbecue aangestoken. Dan kun je de diversiteit niet alleen horen maar ook ruiken.

In deze smeltkroes van nationaliteiten worden we dagelijks uitgedaagd op onze zintuigen. Of dit nu winkelend, wandelend, rijdend is of op een terrasje. Je waardenschaal kan er helemaal van slag van raken.

Inburgeren in je eigen stad
Winkelend weet ik inmiddels dat het totale assortiment van producten gevoed wordt door de multi-culti om mij heen. Ik zie producten die ik nooit gebruik in de keuken en andere die langzaam ook bij mij zijn ingeburgerd. Alsof ik met mijn eigen inburgeringscursus bezig ben, zo struin ik wekelijks de markt af en dat wat vroeger exotisch was is nu gemeengoed voor me geworden. Denk maar aan de avocado en die over sappige watermeloen uit Marokko.

Andere culturen, andere gewoonten
Als ik vervolgens op de zwoele zomeravonden samen met mijn partner een blokje om loop in onze wijk komen we een groepje vrouwen tegen. Hoofddoek en lange djellaba, vrolijk babbelend met elkaar en in een langzame tred, geen haast. Als we even later langs de plek komen waar de mannen zich verzamelen zien we geen vrouwen en wordt er koffie of thee gedronken en heel, heel veel gepraat. Druk met de handen de mening kracht bij zettend. De mannelijke vibratie dendert je tegemoet. Zo contrasterend met mijn eigen persoonlijke waarden. Waar mannen en vrouwen gezamenlijk én apart kunnen zijn met elkaar zie ik in de wijk separate groepen en is het not done om met je vrouw hand in hand over straat te gaan.

Nog zo’n fenomeen midden in de stad. Waar op de zondagmorgen de kerkklok slaat, hoor ik op vrijdag laat in de middag de oproep voor het avondgebed vanuit de moskee. Waar de een zijn schoentjes netjes buiten laat, banjert de ander gewoon naar binnen.

Je waardenwereld wordt op de proef gesteld
Door wat ik om mij heen zie, leerde ik inzien dat wat ons persoonlijk niet bevalt, niet in ons waardensysteem past, we graag voor weglopen. We zetten ons ertegen af omdat het ongemakkelijk voelt. En wat ons wel bevalt omarmen we en integreren we in ons eigen leefpatroon. Onze flexibiliteit wordt hierin uitgedaagd. Onze zintuigen worden op de proef gesteld. De context om ons heen verandert namelijk voortdurend met als gevolg dat ook wij voortdurend in beweging zijn en door alles en iedereen heen laveren. Om ons heen kijkend waar we het beste bij passen. En waar we ons prettig voelen. En zo ontstaan diverse culturele eilandjes, met een eigen waardenwereld, midden in de stad. Plekjes waar je je veilig voelt tussen gelijken. Want je waardenschaal kan aardig van slag raken door die vluchtelingenboot die opeens voor je deur ligt, de jonge Oekraïense ober die gebrekkig Engels spreekt, exotische gebruiken en andere culturele (zomer)feesten.

Of dichter bij huis op je eigen bank als je de televisie aanzet en het bedreigende nieuws van alle crisissen naar binnen rolt. Of in de interactie met je eigen partner (die uit een ander land komt). En niet vergetend de verhalen van onze kinderen verspreid wonend over Europa. En in de relaties met familieleden, vrienden, collega’s, etc. Allemaal momenten waarop je geconditioneerde waardenwereld wordt uitgedaagd op ‘vind ik dit leuk of interessant’, ‘vind ik het acceptabel of niet’.

Respect voor elkaars waardenwereld
Wat het mij heeft gebracht is een diep respect voor elk mens en een enorme nieuwsgierigheid naar de wereld van de ander. Een wereld zo anders dat ook ik niet alles kan en wil omarmen maar keuzes maak. En de ander in respect laat met dat wat hem/haar drijft of gevoed wordt door culturele aspecten die ver in de tijd teruggaan en/of afkomstig is uit andere landen.

De diversiteit in Rotterdam is haar kracht en tevens haar zwakte. Want wat Rotterdam maakte tot een ‘niet lullen maar poetsen stad’ past inmiddels de slogan ‘mijn waarde is niet jouw waarde maar respect is van ons beide’ beter. Net zo veel respect voor ’s lands eer en gewoonten als je op vakantie bent in een ander land. Daarvoor hoef ik niet weg, ik oefen het elke dag!